Nhắc đến du lịch Tây Nguyên, người ta thường nhớ ngay ngôi sao sáng chói: Đà Lạt. Hãy cùng chúng tôi khám phá một Tây Nguyên khác, sâu thẳm văn hoá, thênh thang lòng người, mênh mang tầm mắt, thông qua ngôi sao đang lên: Buôn Ma Thuột.

“Giữ mình” trước Ban Mê”

Hành trình khám phá Buôn Ma Thuột của chúng tôi, thật tình cờ, lại bắt đầu từ “mối tình” 40 năm của nhạc sĩ Nguyễn Cường.

Trong một căn hộ bên Hồ Tây, nhạc sĩ Nguyễn Cường hồ hởi bắt tay chào 2 phóng viên trẻ chúng tôi. Hôm nay ông không đội chiếc mũ cao bồi quen thuộc.

Tôi hỏi ngay về bài hát nổi tiếng “Còn thương nhau thì về…” của ông: “Nghe bài này cháu rất ấn tượng với câu “Một cao nguyên ở trong tôi vừa thật gần vừa xa xôi”. Bác viết vừa gần vừa xa xôi, rốt cuộc là thế nào?”

Nguyễn Cường giải thích rằng sự mạnh mẽ và lớn lao trong âm nhạc của ông xuất phát từ chính âm nhạc, con người đồng bào Ê Đê – cộng đồng chiếm 40% dân cư Buôn Ma Thuột:

Dân ca Ê đê rất đặc biệt. Nhạc của họ khúc chiết, câu hát vuông vắn lắm. Tốc độ 130bpm này là tốc độ rất lớn, tôi nghĩ phải cổ điển châu Âu hay âm nhạc thế giới đương đại mới có được. Thí dụ các bạn nghe họ gõ chiêng, tà răng tăng tắc tăng tăng… pà răm păm pắm pằm păm… “ – Nhạc sĩ Nguyễn Cường say mê gõ bàn khi mô tả lại cho chúng tôi.

“Âm nhạc của người Ê Đê chặt chẽ đến nỗi tôi phải nghi ngờ, không biết có phải dân ca thật không. Có một lần tôi đã đi từ trung tâm xuống 60 cây số, đến một nơi còn không có điện. Lúc tôi đến đó thì gặp một ông chủ tịch xã đánh chiêng cùng với đồng bào. Họ ở trong cái nhà tối không có đèn điện mà cứ thế đánh suốt cả đêm. Tiếng chiêng thì dứt khoát, mạnh mẽ. Rất hợp tới cái tai tôi.”

“Giữ mình” để được yêu say đắm “người tình” cao nguyên suốt 40 năm qua, Nguyễn Cường và âm nhạc của ông đã trở thành một phần đặc biệt với Tây Nguyên, với Buôn Ma Thuột. Đến độ, ngày 1/5/2022, một đêm nhạc lớn kỷ niệm Nguyễn Cường hơn 40 năm sáng tác về Tây Nguyên đã được tổ chức, với mục đích vừa tri ân Nguyễn Cường, vừa để kích cầu cho du lịch sau đại dịch Covid-19!

Đã từ lâu, Tây Nguyên chỉ có duy nhất Đà Lạt xứng tầm “ngôi sao du lịch” để sánh vai về danh tiếng và tầm vóc với những Vịnh Hạ Long, Sa Pa, Đà Nẵng, Nha Trang, Phú Quốc… Nhưng 3 – 4 năm trở lại đây, danh hiệu ngôi sao đang lên của Tây Nguyên không thể không kể tên thành phố Buôn Ma Thuột.

Thành phố tưới mát tâm hồn

Trong một cuộc khảo sát với 300 người dân đang sinh sống tại Buôn Ma Thuột, khi được hỏi “Bạn tự hào nhất về điều gì ở quê hương?”, đa số người khảo sát khẳng định chắc nịch rằng họ yêu nhất là khí hậu quê nhà.

Buôn Ma Thuột được trời phú cho khí hậu mát lành quanh năm. Trời mát nhưng trong xanh, lộng gió, chứ không có sương mù như Đà Lạt hay Tam Đảo.

Mùa khô kéo dài từ tháng 11 đến tháng 4 hàng năm, từ độ tháng 3 hoa cà phê đua nhau khoe sắc. Chẳng cần đến nàng Hàm Hương, hàng triệu con bướm trắng, bướm vàng vẫn bay rợp những con đường từ sân bay đến khắp ngóc ngách trong thành phố.

Tháng 5 tới tháng 10, thời tiết đổi sang mùa mưa. Không dầm dề như mưa Sài Gòn, mưa theo cơn “hẹn giờ” và rất chóng tạnh. “Đặc sản” thác nước xung quanh thành phố Buôn Ma Thuột vào mùa này cũng đầy nước, thác đổ ầm ào.

Ông Phạm Thanh Tuấn, Phó tổng thư ký Hiệp hội Du lịch tỉnh Đắk Lắk, còn đưa ra một ý tưởng vô cùng táo bạo. Từ những thế mạnh thiên nhiên và văn hóa đặc biệt của Buôn Ma Thuột, ông cho rằng có thể “chế biến một món ăn”, là một sản phẩm du lịch đặc biệt: Đô Thị Rừng Mưa Nhiệt Đới.

“Hãy tưởng tượng đến thành phố Buôn Ma Thuột, bạn sẽ lạc vào các khu rừng mưa nhiệt đới thứ thiệt. Woa! Thật tuyệt vời phải không?”

Rừng sẽ được phục hồi đầu bến nước tại các buôn, bản của người đồng bào bản địa tại thành phố Buôn Ma Thuột như: Buôn Ako Dhong, Buôn Tơn Ju, Buôn Ea Sah, Ea Tul. Mà tổ tiên trước đây vốn đã gìn giữ các khu rừng đầu nguồn như vậy. Sau này, do tốc độ đô thị các khu rừng đầu nguồn đã bị thu hẹp và dần mất đi.

Nhà biên kịch Hồng Hoa, biên kịch vở ca kịch “Khát vọng Đam Săn”, kể cho chúng tôi rằng thời tiết mát mẻ, dễ chịu ở Buôn Ma Thuột đặc biệt được lòng người. Nó giống như một thứ “thuốc mê” vậy. Hễ ai sống lâu trên cao nguyên này cũng sẽ ngấm thứ thuốc này, rồi trở hiền hòa, khoáng đạt đến lạ.

Ví dụ, khách từ phương xa tới Ban Mê đi chợ, dù không có mua hàng hay không thì chủ tiệm vẫn niềm nở giúp gói đồ, đưa túi, thậm chí là mua hộ mình những đồ khác ở hàng khác. Đó là chuyện bình thường!

Buôn bản nguyên sơ giữa phố

Nhắc đến Tây Nguyên, người ta dễ liên tưởng ngay tới một vùng đất nắng gió bước ra từ “Sử thi Đam Săn”, “Anh hùng Núp”… với những đồng bào Ê đê, Ba Na, M’Nông đóng khố đánh chiêng rộn ràng. Cũng vì kỳ vọng này mà khi đặt chân tới Buôn Ma Thuột, nhiều người ngạc nhiên vì thành phố này có diện mạo hiện đại quá.

Thế nhưng đừng vội thất vọng bạn ơi!

Buôn làng của đồng bào vẫn còn đó. Và điều thú vị là chúng đang nằm ngay giữa trung tâm thành phố, vẫn giữ nét nguyên sơ, chung sống hài hòa với phố xá hiện đại.

Chỉ khoảng 10 phút lái xe từ Ngã sáu Buôn Ma Thuột – trung tâm thành phố, đi hết con đường Trần Nhật Duật, phường Tân Lợi, người ta sẽ tìm thấy buôn Ako Dhong (a-cô-thông) của đồng bào Ê đê. Ako Dhong được mệnh danh là “buôn nhà giàu” vì không chỉ giàu có về vật chất mà còn “giàu” trong những nét văn hóa dân tộc nguyên bản.

Show diễn phải xem ở Buôn Ma Thuột

Đã qua rồi cái thời khách du lịch chỉ có vài lựa chọn tắm biển, nhảy sóng, ăn uống khi đi “nghỉ mát”. Rất nhiều du khách giờ đây muốn thấu hiểu cộng đồng dân cư địa phương, thưởng lãm những chương trình nghệ thuật độc nhất tại địa phương.

Những “must-see show” (chương trình nhất định phải xem một lần trong đời) trên thế giới phải kể tới Siam Niramit ở Bangkok (Thái Lan), Ấn tượng Lệ Giang ở Trung Quốc, hay Nhạc kịch Broadway tại Mỹ, và cả Ký ức Hội An tại Việt Nam.

Nhưng văn hóa Việt Nam giàu đẹp và phong phú không chỉ có Ký ức Hội An. Sắp tới đây, một vở ca kịch hùng tráng mang tên “Khát vọng Đam Săn” trình diễn tại thành phố Buôn Ma Thuột cũng được kỳ vọng trở thành show diễn phải xem.

Vở ca kịch được thể hiện bởi Đoàn Ca múa dân tộc Đắk Lắk với phần dàn dựng của nhạc sĩ Nguyễn Cường và nhà biên kịch Hồng Hoa, lấy cảm hứng từ thiên sử thi Đam Săn đã nổi danh toàn thế giới.

Trên Daklak.gov.vn, nhà biên kịch Hồng Hoa từng tiết lộ: “Sau khi công diễn nghiệm thu, Sở VHTT&DL phối hợp cùng công ty xây dựng phiên bản phục vụ du lịch, công diễn ở nước ngoài và ở buôn làng. Phấn đấu tháng 11/2022 sẽ hoàn thiện và ra mắt phục vụ công chúng.

“nguồn Soha.vn”